Wystawa stała

Przewodnik po wystawie stałej


Pałac Rzeczypospolitej otwiera swoje nowo zrekonstruowane wnętrza, aby na stałej wystawie udostępnić blisko 200 najcenniejszych, unikatowych obiektów ze skarbca Narodowej Książnicy. Są to zabytki polskiego i światowego piśmiennictwa począwszy od VIII wieku po czasy współczesne, z których część została wpisana na Listę Pamięci Świata UNESCO.

Ekspozycja ma układ chronologiczny. Otwiera ją najstarszy zabytek polskiej historiografii – Rocznik świętokrzyski dawny, w którym zostało zapisane zdanie: „Dubrovka venit ad Miskonem” (Dąbrówka przybyła do Mieszka), a kończy Przesłanie Pana Cogito Zbigniewa Herbertaz wymowną frazą „Bądź wierny Idź”.

Wyeksponowano cenne pamiątki po polskich noblistach: autografy Quo vadis i Krzyżaków Henryka Sienkiewicza, list Marii Skłodowskiej-Curie, notatniki Czesława Miłosza, a nawet jego Medal Noblowski. Wśród zaprezentowanych obiektów znalazły się również rękopisy i pierwodruki znanych z lekcji języka polskiego dzieł m.in.: Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Jana Chryzostoma Paska, Jana Potockiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Stefana Żeromskiego, Marii Konopnickiej, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zofii Nałkowskiej, Bruno Schulza, Kazimierza Moczarskiego i Witolda Gombrowicza.

Wydzielona część ekspozycji została poświęcona spuściźnie po Fryderyku Chopinie, w której ważne miejsce zajmuje partytura jego Koncertu f-moll. Muzykalia ze zbiorów BN reprezentują na wystawie w Pałacu Rzeczypospolitej zapisy: Roty Feliksa Nowowiejskiego, Symfonii pieśni żałosnych Henryka Mikołaja Góreckiego, Murów Jacka Kaczmarskiego, Małgośki Agnieszki Osieckiej, Zegarmistrza światła Tadeusza Woźniaka, a także szkiców muzyki Krzysztofa Komedy do filmu Romana Polańskiego Dziecko Rosemary.

Na wystawie nie mogło też zabraknąć książki, która zmieniła świat, czyli epokowego dzieła Mikołaja Kopernika O obrotach sfer niebieskich, a także najcenniejszego z czterech luksusowych egzemplarzy Sforziady –  jednej z najpopularniejszych książek renesansowej Italii.

W Pałacu Rzeczypospolitej prezentowane są również najstarsze zabytki języka polskiego, wśród nich Kazania świętokrzyskie i Psałterz floriański, oraz dawne pamiątki polskiej historiografii – obok wspomnianego Rocznika świętokrzyskiego dawnego także kroniki: Galla Anonima, Wincentego Kadłubka i Jana Długosza. W gablotach znalazły się kodeksy, stanowiące fundament polskiego i litewskiego prawodawstwa, np.: Statuty Kazimierza Wielkiego, Statut Łaskiego, dwa najstarsze Statuty litewskie oraz najważniejsze akty prawne – druki Konstytucji 3 maja i Konstytucji dla Europy Wojciecha Jastrzębowskiego, a także jedyny zachowany egzemplarz broszury Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość? Józefa Pawlikowskiego. Świat polskiej nauki, poza Kopernikiem i Skłodowską-Curie, reprezentują także: Wacław Seweryn Rzewuski – orientalista i pionier etnografii, autor monumentalnego dzieła o kulturze ludów Bliskiego Wschodu O koniach wschodnich i wywodzących się z ras orientalnych, Jan Jonson – autor pierwszego polskiego podręcznika zoologii z połowy XVII wieku oraz Michał Boym – twórca jednego z pierwszych europejskich albumów o przyrodzie Azji Wschodniej.

Na wystawie eksponowane są również – pisane złotem i srebrem na purpurze, bogato zdobione i pięknie iluminowane – rękopiśmienne kodeksy, srebrne oprawy, ogromne średniowieczne księgi liturgiczne, miniaturowe modlitewniki, zabytki piśmiennictwa starocerkiewnosłowiańskiego i kultury ormiańskiej, najstarsze druki cyrylickie i żydowskie, książki z Biblioteki Zygmunta Augusta, rękopisy ze świata Orientu, skarby dawnej kartografii, wśród nich  luksusowy renesansowy rękopis Geografii Ptolemeusza i portolany Angela Freducciego i Antonia Milla. Pokazano nawet list miłosny z 1444 roku.

Indywidualne zwiedzanie wystawy możliwe jest przez sześć dni w tygodniu (poza wtorkiem) w godzinach 11.00–19:00.

Zwiedzający mogą korzystać z audioprzewodników w języku polskim i angielskim.

Oprowadzanie z przewodnikiem Biblioteki Narodowej po wystawie stałej odbywa się w poniedziałki, środy, czwartki i piątki, zgodnie z harmonogramem:

  • 11.00–13.00
  • 11.30–13.30
  • 12.00–14.00
  • 12.30–14.30
  • 13.00–15.00
  • 13.30–15.30
  • 14.00–16.00
  • 14.30–16.30 
  • 15.00–17.00
  • 15.30–17.30

UWAGA: W celu zarezerwowania terminu oprowadzania z przewodnikiem prosimy o skorzystanie z formularza rejestracji.

UWAGA: W każdą środę od 17:30 do 19:00 obowiązują godziny ciszy. W tym czasie na wystawie wyłączone są monitory oraz inne urządzenia emitujące dźwięki. Wystawę można zwiedzać tylko indywidualnie. Prosimy o rozmowy ściszonym głosem oraz wyciszenie telefonów komórkowych i innych urządzeń.