Wraz z Ambasadą Estonii zapraszamy na wyjątkowy pokaz etnograficznych filmów Lennarta Meriego – Wichry Drogi Mlecznej (1977) i Szaman (1997) – który odbędzie się w piątek 8 grudnia w audytorium im. Stefana Dembego. Pokaz jest wydarzeniem towarzyszącym wystawie Dziady. Upiór.

Twórczość filmowa Lennarta Meriego (1929–2006), pierwszego i dwukrotnego prezydenta Estonii po odzyskaniu przez ten kraj niepodległości w 1991 roku, to przede wszystkim produkcje etnograficzne o ogromnym walorze dokumentalnym i estetycznym. Są one równocześnie jednym z pierwszych wyraźnych głosów na temat dekolonizacji, które pojawiły się jeszcze w sowieckim imperium. Meri, skupiając się na kulturze i życiu ludów uralskich, mógł pokazać, że większość z nich jest od dawna zniewolona i stopniowo wyniszczana przez Rosjan. Jego filmy stanowią wspaniały obraz zarówno archaicznej językowej wspólnoty, jak i barwnej różnorodności związanej z dawnymi migracjami ludów i zmianami trybu ich życia.

Obraz Wichry Drogi Mlecznej (Linnutee tuuled, 1977) ukazuje ludy ugrofińskie i samojedzkie, występujące na obszarze od Węgier po Skandynawię i od Estonii po półwysep Tajmyr,  wraz z ich kulturową wspólnotą i zróżnicowaniem. Jest to dzieło niezwykle skondensowane, skupione na konkretnych osobach, ich życiu i wypowiedziach, które budują szerszy, poruszający obraz. Film został zakazany w Związku Radzieckim, jednocześnie zdobył srebrny medal na Festiwalu FIlmowym w Nowym Jorku.

Szaman (Šamaan, 1997) to unikatowy, krótki i niezwykle sugestywyny zapis szamańskiego transu. Materiał, nagrany w czasie realizacji Wichrów Drogi Mlecznej u nganasańskiego szamana Demnime (1926–1980), został po dwudziestu latach zmontowany i zaprezentowany w formie osobnego dzieła. Meri nie ingeruje w ceremonię ani nie interpretuje słów wypowiedzianych w czasie szamańskiej wędrówki w zaświaty. Pozwala widzom, na ile to tylko możliwe, zbliżyć się do niezwykłego misterium.

Wichry Drogi Mlecznej (Linnutee tuuled, 1977)
Szaman (Šamaan, 1997)
Czas seansu: ok. 100 min.
Tłumaczenie filmów z języka estońskiego: Anna Michalczuk-Podlecki

8 grudnia (piątek), 18:00
Audytorium im. Stefana Dembego
Biblioteka Narodowa w Warszawie
al. Niepodległości 213

wstęp wolny